Tuckman in de praktijk: waarom teamontwikkeling begint met eerlijk kijken
Als je een team begeleidt of zelf onderdeel bent van een team herken je het waarschijnlijk: het ene moment is er harmonie, energie en beweging, en het volgende moment botsen ego’s, ontstaan eilandjes en lijkt iedereen elkaar even kwijt.
Gedoe? Jazeker.
Zwakte? Integendeel.
Het is precies wat hoort bij een team in ontwikkeling.
En dat is waar Tuckman’s model van teamontwikkeling je als leider, coach of teamlid kan helpen om niet alleen rust te brengen, maar ook richting.
De vijf fases van Tuckman: een natuurlijk groeipad
In 1965 beschreef psycholoog Bruce Tuckman de ontwikkeling van teams aan de hand van vijf opeenvolgende fases:
-
Forming
-
Storming
-
Norming
-
Performing
-
Adjourning
Hoewel het model vaak als lineair wordt gepresenteerd, blijkt uit de praktijk dat teams deze fases cyclisch en soms tegelijk doorlopen. Toch geeft dit raamwerk inzicht in wat er speelt en wat er nodig is.
Forming – Aftasten en oriënteren
De start van een team. Alles is nog netjes en vriendelijk. Teamleden zoeken hun plek, zijn voorzichtig in het contact en durven zich nog niet echt uit te spreken. Conflicten worden vermeden.
🎯 Leiderschap in deze fase vraagt om richting, duidelijkheid en het creëren van veiligheid.
Wees zichtbaar, stel kaders en laat zien dat er ruimte is om te leren en te falen.
Storming – De storm barst los
Nu wordt het spannend. Verschillen in visie, stijl en persoonlijkheid komen boven tafel. Gedoe, onduidelijkheden en het ontstaan van informele subgroepjes zijn typerend. Hier sneuvelt het idee dat het "vanzelf wel loopt".
🎯 Goede leiders blijven aanwezig in het ongemak.
Sta niet boven het team, maar ertussen. Benoem wat je ziet, nodig het ongemakkelijke uit, en zorg voor open gesprekken. Zoals Emil zegt:
“Zonder storming, dus productieve conflicten, geen transformatie.”
Norming – Structuur en verbinding
Langzaamaan ontstaat rust. Rollen worden duidelijk, er is ruimte om feedback te geven én te ontvangen. Het team ontwikkelt eigen afspraken en gedragsregels. Eigenaarschap groeit.
🎯 Leiderschap betekent nu: loslaten met kaders.
Faciliteer het team om zelf verantwoordelijkheid te nemen, zonder de regie te verliezen.
Performing – In flow en vol in actie
In deze fase is het team optimaal effectief. De samenwerking loopt soepel, conflicten worden constructief opgelost, doelen worden behaald. Dit is de fase waar iedereen naartoe wil – maar die alleen bereikt wordt als eerdere fases écht doorleefd zijn.
🎯 Als leider? Ga coachend sturen, blijf spiegelen en scherp houden. Help het team groeien binnen het succes, niet pas bij tegenslag.
Adjourning – Afronden, reflecteren en door
Vaak vergeten, maar cruciaal. Elk team komt op een punt van loslaten: door verandering, afscheid of afronding van een project. Zonder aandacht voor deze fase blijft waardevolle ervaring onbenut.
🎯 Zorg als leider voor een goede reflectie én waardering.
Wat werkte? Wat nemen we mee? Wat laten we los?
Van theorie naar actie: de Be Robin-aanpak
Bij Be Robin geloven we dat modellen als Tuckman pas waarde krijgen als je ze koppelt aan de praktijk. Want de kracht van dit model zit niet in het schema, maar in het gesprek dat je ermee opent.
Onze aanpak?
-
We starten in de kleedkamer: waar openheid, kwetsbaarheid en veiligheid de basis leggen.
-
Gaan samen het trainingsveld op: oefenen, experimenteren en schuren.
-
En maken impact op het speelveld: waar het échte werk gebeurt.
Jan van Halst verwoordt het treffend:
“Je ziet pas wie het verschil maakt, als het spannend wordt.”
Wat vraagt jouw team vandaag?
Teamontwikkeling is geen rechte lijn. Het is een proces van vallen en opstaan, van confrontatie én verbinding.
Sta eens stil bij deze vragen:
-
In welke fase zit jouw team nu écht?
-
Wat is nodig om door te groeien?
-
En wat vraagt dat van jou als leider?
💬 Wil je daar samen op reflecteren? Of wil je het ongemak in je team niet langer ontwijken, maar benutten voor échte groei?
Be Robin staat naast je.
Durf te stormen.
Durf te bouwen.
Neem contact met ons op en we gaan het samen omzetten in actie en resultaat!
